Smartkontrakty, najprościej ujmując, to programy zawierające pewne instrukcje logiczne, mające doprowadzić do transakcji.
Niemal na pewno nasunęła Ci się tutaj myśl, o jakich instrukcjach mowa.
To proste.
Jeżeli wykonane zostanie X, to stanie się Y. Co to oznacza w praktyce?
Masz zamiar sprzedać motocykl. Dogadujesz się z potencjalnym klientem, uzgodniliście warunki umowy (warunki umowy są zawarte w smartkontrakcie). Po spełnieniu danego warunku (na przykład przelewu określonej kwoty na dany numer konta) transakcja dokonywana jest automatycznie. Instrukcje zawarte w smartkontrakcie nie mogą być manipulowane, nie istnieje żadna możliwość zmiany danych. Masz pewność, że nikt Cię nie oszuka, ponieważ bez spełnienia określonych warunków nic się nie wydarzy. Smartkontrakty są transparentne, każda ze stron ma możliwość wglądu w kod źródłowy poszczególnego programu.
Spis treści
Wady i zalety smart kontraktów
Wady:
- Brak regulacji prawnych: inteligentne umowy nie są obecnie uregulowane przez standardy prawne ani żadne strony umów. Może to powodować nieścisłości w przypadku sporów pomiędzy stronami, tudzież nieścisłości związane z treścią smartkontraktu.
- Niska adopcja: mimo stałego trendu wzrostowego popularności technologii blockchain, popularność oferowanych przez nią usług spotyka się z brakiem zaufania. Jak to na nowe technologie przystało, zawsze początkowo mamy wiele obiekcji odnośnie nowatorskich rozwiązań. Wraz z upływem czasu, adopcja technologii blockchain będzie rosła, a za tym idzie zwiększona wiedza, świadomość i zaufanie.
- W przypadku gdy jedna ze stron chciałaby zmienić warunki programu, nie będzie to możliwe, gdyż jak wcześniej zostało wspomiane – nie ma możliwości ingerencji w treść kodu źródłowego.
Zalety:
- Bezpieczeństwo: dane smartkontraktów przechowywane są na rozproszonej bazy danych blockchain. Nie odpowiada za nie żaden podmiot centralny. Eliminuje to możliwość manipulacji i oszustwa.
- Autonomiczność: Program działa samodzielnie, nie potrzebuje do tego specjalnego podmiotu, który wyegzekwuje warunki – po spełnieniu określonych wytycznych, smartkontrakt sam dokona finalizacji transakcji.
- Dokładność: Programy pisane są zazwyczaj przez doświadczonych programistów w języku specjalnie do tego przeznaczonym (Soldity). Instrukcje są klarowne i nie ma tu miejsca na błąd ludzki, gdyż w przypadku niespełnienia konkretnych warunków, zwyczajnie nie dojdzie do transakcji.
- Wolne od osób trzecich: Nikt nie nadzoruje procesu transakcji, wszystko odbywa się P2P (peer-to-peer).
- Przejrzystość: Każdy podmiot umowy ma prawo do wglądu w kod źródłowy. Instrukcje warunkowe są napisane w sposób prosty i logiczny, nawet dla osoby nieobeznanej w technicznych aspektach programu.
Historia
Nick Szabo, wybitny informatyk po raz pierwszy użył pojęcia smartkontraktu już w latach 90. Kryptograf był odpowiedzialny także za opracowanie jednego z najwcześniejszych prekursorów bitcoina, znanego jako Bitgold. Początkowo służyły one do prostych i intuicyjnych czynności mających celu zapobieganie oszustwom, lecz później wykorzystywano je w kontekście cyfrowej gotówki.
Zastosowanie smart kontraktów
- Dapps’y: Daaps’y można uznać za ogromną ilość smart kontraktów połączonych razem, stanowią one bowiem serce każdej zdecentralizowanej aplikacji. Oparte są na technologii blockchain, a funkcjonowanie infrastruktury nie byłoby możliwe, gdyby nie inteligentne umowy.
- De-Fi: Smartkontrakty to stosunkowo nowa technologia, znajdująca swoje zastosowanie w obszarach szeroko pojętego De-Fi, między innymi Uniswap, czy Aave. Świat finansów nie obejdzie się bez zawierania transakcji, a te bardzo ułatwiają ich przeprowadzanie. Smartkontrakty są trustless – w skrócie oznacza to, że nie istnieje możliwość oszustwa – kod jest bezwzględny, konkretne warunki, które są zawarte w kodzie programistycznym, zostaną wyegzekwowane w momencie spełnienia tych warunków. Niweluje to ryzyko wszelkich oszustw z jednej ze stron.
- NFT: Inteligentne umowy stanowią podstawę dla niewymienialnych tokenów, nazywanych w skrócie NFT. Oryginalne cyfrowe dzieło sztuki oparte na technologii blockchain może mieć różne zastosowanie, w zależności od konkretnego projektu. W praktyce smartkontrakt w NFT zawiera informacje takie jak: co oznacza posiadanie konkretnego tokena, jakie prawa są do niego przypisane, oraz inne metadane.
Podsumowanie
Smart kontrakty pierwotnie zastosowane przez sieć Ethereum stale się rozwijają i z biegiem czasu znajdą zastosowanie dla coraz to większej ilości sektorów gospodarczych. Bez trudu znajdą one zastosowanie poza branżą blockchain, m.in. opieka zdrowotna, łańcuch dostaw w logistyce, ubezpieczenia lub edukacja.
Najbliższa przyszłość pokaże nam, jak sektory gospodarcze nawet niezwiązane bezpośrednio z web3 zareagują na nowe technologie, znajdujące praktyczne zastosowanie w celu przyspieszenia i automatyzacji wielu procesów.